Er is woensdag in Den Helder een herdenkingsbijeenkomst gehouden voor de nabestaanden van de bemanning van de onderzeeboot Hare Majesteit K XVI (K 16).

Deze onderzeeër zonk in de Tweede Wereldoorlog bij Borneo en werd twee maanden geleden door een Australisch duikteam gevonden tijdens hun jaarlijkse duiktrip in de Zuid-Chinese Zee. Met de vondst kwam een eind aan de lange periode van onzekerheid voor de nabestaanden van de bemanning.

In totaal 36 bemanningsleden kwamen om, onder wie zes Indonesische scheepsmaten. Er werden in Den Helder kransen gelegd en enkele nabestaanden spraken een in memoriam uit.

Interview tijdens de herdenking op 14 dec. 2011

PERSBERICHT

Gezonken onderzeeboot K XVI gevonden

In de Zuid-Chinese Zee is de tijdens de Tweede Wereldoorlog gezonken Nederlandse onderzeeboot Hr.Ms. K XVI gevonden. Een Australisch-Singaporees sportduikteam vond de lang gezochte onderzeeboot begin oktober na een tip van een lokale visser in de wateren boven het eiland Borneo.

Experts van de Koninklijke Marine hebben fotobeelden bestudeerd die zijn gemaakt door het duikteam. Daarop zijn duidelijke kenmerken aangetroffen die uitsluitend op Nederlandse onderzeeboten zijn terug te vinden. Uit deze informatie, samen met de locatie van de onderzeeboot ten opzichte van andere gezonken Nederlandse onderzeeboten, is vastgesteld dat het om de K XVI gaat. Hiermee komt een einde aan een lange periode van onzekerheid voor de nabestaanden van de bemanning. De nabestaanden zijn op de hoogte gebracht door de Commandant Zeestrijdkrachten, vice-admiraal Matthieu Borsboom.

Hr.Ms. K XVI, een onderzeeboot van duizend ton en een bemanning van 36 personen waaronder zes Indonesische schepelingen, maakte deel uit van de geallieerde strijdmacht die de Japanse invasie van het toenmalig Nederlands-Indië moest verhinderen. Na het tot zinken brengen van de Japanse onderzeebootjager Sagiri in de nacht van 24 op 25 december 1941, ging de K XVI de volgende ochtend zelf ten onder na een torpedoaanval van de Japanse onderzeeboot I-66.

In de Tweede Wereldoorlog zijn zeven onderzeeboten van de Koninklijke Marine door vijandelijke inzet verloren gegaan, waarvan zes tijdens oorlogspatrouilles. Een zevende onderzeeboot is in de haven van Soerabaja gebombardeerd. Zes onderzeeboten waren lange tijd vermist. Sinds 1982 zijn vier boten gelokaliseerd en geïdentificeerd, vooral dankzij inspanningen van naaste familieleden van gesneuvelde opvarenden en van de Stichting Nabestaanden Onderzeeboten 1940-1945. Nu is daar Hr.Ms. K XVI bijgekomen. Alleen Hr.Ms. O 13, die op de Noordzee ten onder ging, is tot groot verdriet van de nabestaanden van de bemanning, ondanks diverse inspanningen, nog niet gelokaliseerd.

Katja Boonstra-Blom is nabestaande (dochter) van één van de opvarenden van Hr.Ms. K XVI en bestuurslid van de Stichting Nabestaanden Onderzeeboten 1940-1945: “We zijn ontzettend blij en dankbaar voor alle steun van iedereen die heeft bijgedragen aan het vinden van de K XVI. We zijn de bemanningsleden in al die jaren van vermissing nooit vergeten”.

Het wrak van de K XVI wordt aangemerkt als een zeemansgraf. Om deze reden wordt de exacte positie van de gevonden onderzeeboot niet bekend gemaakt. Duikers worden verzocht uit respect voor de gesneuvelde bemanning en hun nabestaanden het wrak ongemoeid te laten.

In overleg met de nabestaanden en ondersteund door de Koninklijke Marine wordt bekeken op welke wijze aan Hr.Ms. K XVI en haar bemanning de laatste eer zal worden bewezen.

Persberichten n.a.v. vondst K-XVI:

1. artikel in de Defensiekrant
2. artikel in de Volkskrant
3. interview met Katja Boonstra in de Volkskrant
4. foto van het stuurwiel van de K-XVI

Aangepast monument onderzeedienst onthuld

Het onlangs aangepaste onderzeedienstmonument is gisteren in Den Helder onthuld. De Commandant Zeestrijdkrachten, vice-admiraal Matthieu Borsboom, sprak tijdens de ceremonie over de onderlinge verbondenheid van onderzeedienstpersoneel, verbeeld in het gedenkteken.

Die verbondenheid werd extra benadrukt door de opkomst van ongeveer 100 nabestaanden en belangstellenden én het aangetreden actief dienende onderzeedienstpersoneel.

Eén geheel

Nabestaanden van tijdens de Tweede Wereldoorlog omgekomen marinemannen van de onderzeedienst verzochten tot aanpassing van het oorspronkelijke monument. Die wens is nu vervuld: er zijn 2 extra plaquettes bijgeplaatst met de namen van het onderzeedienstpersoneel dat omkwam in gevangenschap of tijdens de zeereis naar een onderzeeboot toe. Daarmee is het een gedenkteken geworden voor alle tijdens de oorlog gevallen onderzeedienstmensen.

Historie

Op 20 juni 1947 onthulde Koningin Wilhelmina in Rotterdam het monument ter nagedachtenis van de gesneuvelde opvarenden van onderzeeboten. In 1961 verhuisde het gedenkteken met de onderzeedienst naar Den Helder.

Foto’s

De Stichting Nabestaanden Onderzeeboten 1940-1945 heeft tijdens een expeditie van 9-20 mei jl. een onderzoek laten uitvoeren naar de vermoedelijke wrakpositie van de Nederlandse onderzeeboot Hr. Ms. KXVI, die eind december 1941 door de Japanse onderzeeboot I-66 tot zinken werd gebracht in de Zuid Chinese Zee.

De duikers hebben wrakstukken aangetroffen waarvan onderwater foto’s en videofilms zijn gemaakt. het onderzoek werd echter gehinderd door uitzonderlijk slechte weersomstandigheden, waardoor het ter identificatie meegebrachte materiaal summier is. De Koninklijke Marine heeft dit materiaal geanalyseerd maar heeft daaruit niet eenduidig kunnen concluderen dat het inderdaad de onderzeeboot Hr.Ms. KXVI betreft.

De Stichting overweegt thans of een nader onderzoek ter plaatse, teneinde alsnog bewijsmateriaal te verkrijgen, tot de mogelijkheden behoort.

Hans Besançon, voorzitter van de stichting C.N.O. 1940-1945 en verantwoordelijk voor al het voor onderzoek voor de expedities, heeft op 29 april 2003 ,uit handen van de Burgemeester van Velsen , de onderscheiding “Ridder in de orde van Oranje Nassau” ontvangen.